PropertyNL Top Vastgoedjuristen 2022

AKD Advocaten Notarissen Belastingadviseurs
Aantal vestigingen: 6, waarvan 4 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Sven Billet
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 102 (2020: 100)
Full-service kantoor AKD uit Amsterdam voorzag de afgelopen tijd Life van advies bij de ontwikkeling van Nederlandse seniorenwoningen en andere woonprojecten, zoals de herontwikkeling van het Haagse Hollands Spoor Kwartier. Daarnaast is het kantoor langjarig betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe hoofdkantoor van DSM in Maastricht. Nog een multidisciplinair project is de begeleiding van een niet nader genoemde Franse institutionele belegger bij de acquisitie van zorgvastgoed (meer dan € 10 mln). Uitdagingen te over voor 2022: AKD noemt stikstof, de prijzen van grondstoffen en bouwmaterialen, de hoge inflatie en renteverhogingen, de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en het vasthouden en werven van personeel.
 
Allen & Overy
Aantal vestigingen: ruim 40
Hoofd vastgoedsectie: Leon Hoppenbrouwers
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 31 (2020: 31)
Allen & Overy adviseerde RED Company bij de herontwikkeling van het nieuwe Europese IBM-hoofdkantoor in Amsterdam. Ook adviseert het kantoor onder meer bij de ontwikkeling van het nieuwe Amsterdamse hoofdkantoor van Booking.com. BNP Paribas Real Estate Investment Management schakelde Allen & Overy in bij de verwerving van een logistieke ontwikkeling. Dit laatste project illustreert de groei in datacenters en de logistieke sector. Het kantoor is steeds vaker betrokken bij ontwikkeling, projectfinanciering en milieurechtelijke, zonering- en vergunnings-issues in deze sectoren. Uitdagend vindt Allen & Overy de stijgende bouwprijzen, die projecten in de contractfase soms toch nog onhaalbaar maken, plus de verhoging van de overdrachtsbelasting vanaf 2023.

Baker McKenzie
Aantal vestigingen: 77, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Paul Goedvolk
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 2)
In de zomer van 2021 stapte het real estate-team van Eversheds Sutherland over naar Baker McKenzie. Verdere groei van het team is nu de ambitie, met als speerpunten duurzaamheid en de energietransitie. Die dienstverlening wil Baker McKenzie in 2022 verder uitbreiden. Daarbij past Ampyr Solar Europe, dat van zins is het kantoor de komende jaren in te schakelen bij het werven en ontwikkelen van Nederlandse locaties voor zonneparken. In 2021 adviseerde het kantoor onder meer telecombedrijf NTT Group, dat een strategisch partnerschap aanging met Macquarie Asset Management voor datacenters. Daarnaast begeleidde Baker McKenzie de Britse belegger ICG bij de koop en lease-back van twee grootschalige bedrijfscomplexen in Nederland.

Banning Advocaten
Aantal vestigingen: 2
Hoofd vastgoedsectie: Arjen de Bruijn
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 5 (2020: 5)
Banning Advocaten verwacht meer te gaan adviseren over duurzaamheid, energie en stikstof. Het kantoor werd onder meer ingeschakeld voor het project Perkpolder in Zeeland, de ontwikkeling van een nieuw stranddorp. Daarbij adviseert en procedeert Banning over zaken als stikstof, natuurbescherming, bestemmingsplan en planologie. Daarnaast begeleidde het kantoor onder meer een sale-and-lease-back van een bedrijfspand met een transactiewaarde van meer dan € 60 mln. Banning adviseerde verder bij infraproject Bleizo (Bleiswijk–Zoetermeer), de overkluizing van de A12 en naastliggend spoor plus de aanleg van een tramstation. Ook Banning ziet het vinden van goed personeel in de huidige markt als een uitdaging.

BarentsKrans
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Nicole Soliana
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 30 (2020: 27)
BarentsKrans adviseerde in 2021 ASR Dutch Mobility Office Fund bij de verkoop van het Amersfoortse kantoorgebouw Eempolis aan Equity Estate. Verder stond het kantoor onder andere een dochtermaatschappij bij van ontwikkelaar Dudok Real Estate, bij woningbouwproject Diepeveen in Rotterdam. BarentsKrans was ook betrokken bij een aandelentransactie van een fonds van Garbe Institutional Capital Netherlands. EQT Exeter kocht daarbij vijf licht industriële objecten in Nederland voor een van zijn logistieke fondsen. Dit jaar hoopt BarentsKrans de gestage groei van de afgelopen jaren voort te zetten, ondanks de onzekerheden rond de oorlog in Oekraïne en de gevolgen van de coronacrisis voor de economie en vastgoedmarkt.

Bond Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Loan Market Association
Partners vastgoedsectie: Jan-Joost van Rijsbergen, Joannes de Bont en Robert Steeg
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 2 (2020: 2)
Bond Advocaten is actief in financieringstransacties in het vastgoed. Zo begeleidde het kantoor in 2021 onder meer Credit Linked Beheer bij de uitbreiding van de financiering van Huurwoningen Nederland Fonds door BerlinHyp. Verder adviseerde het kantoor Blauwdruk Investeringen bij de financiering van de aankoop van diverse retailobjecten (de Ceres-portefeuille) van Garbe Institutional Capital en een object van een particuliere belegger. ING Bank fourneert deze langjarige financiering. Voor dit jaar ziet ook Bond uitdagingen in geopolitieke ontwikkelingen, stijgende rente en bouwkosten, krapte op de arbeidsmarkt en regelgeving rond de woninghuurmarkt. Met de recente komst van Robert Steeg wil Bond de dienstverlening in rentederivaten uitbreiden.

Boot Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Alexandra Jurgens-Boot
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 6 (2020: 8)
Boot Advocaten is sterk actief op het gebied van energie en duurzaamheid. Zo heeft het kantoor diverse investeerders en asset managers bijgestaan bij het uitwerken van ESG-beleid over de wettelijk verplichte duurzaamheidsrapportage. Verder adviseerde Boot Advocaten De Raad Bouw bij een ontwikkeling in Zoetermeer van onder meer zo’n 1000 woningen. Het kantoor begeleidde daarnaast onder andere AHC International Consulting bij de verkoop van hotels in Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië, Spanje en Nederland. Boot Advocaten verwacht de werkzaamheden in duurzaamheid en energie-advisering verder op te voeren. Het kantoor investeert mee in automatisering van ESG- en andere duurzaamheidsrapportages en zet in op gedeeltelijke automatisering van due diligence-verplichtingen voor vastgoedpartijen.

Bricks Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Partners vastgoedsectie: Anneloes de Fouw
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 3 (2020: 3)
Bricks Advocaten is gespecialiseerd in huurrecht, vooral in retail. De afgelopen tijd lag de focus vooral op het adviseren en procederen over de huurprijsvermindering in verband met de coronapandemie. Positieve uitspraken zijn verkregen voor Hennes & Mauritz, Manfield en Essentiel Antwerp. Verder heeft Bricks communicatieplatform Trengo begeleid bij de aanhuur van een nieuw hoofdkantoor in Utrecht. Ook adviseerde het kantoor onder meer Hennes & Mauritz, Just Retail, Essentiel Antwerp en Hans Anders bij het aanhuren van nieuwe winkels. Heronderhandeling van huurvoorwaarden gaat de komende tijd meer werk opleveren, verwacht Bricks. Zo wordt het een uitdaging om afspraken te maken over een (tijdelijke) wijziging van de indexeringsbepalingen.

Buren
Aantal vestigingen: 5
Aangesloten bij: Alfa en Netwerk Notarissen
Hoofd vastgoedsectie: Gerbrand Schrickx
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 12)
Buren begeleidde vorig jaar het Amerikaanse Cabot Properties bij de verkoop van een fonds met vastgoed in Europa, het VK en de VS aan Blackstone. Het kantoor adviseerde deze partij ook bij de aankoop van diverse distributiecentra. Verder adviseerde het kantoor Fresch Projectontwikkeling bij de financiering, verwerving en ontwikkeling van een aantal Nederlandse projecten (kantoorruimtes, woon- en bedrijfsruimten en kavels). Ontwikkelaar Thuismakers nam Buren in de arm bij de acquisitie van objecten in de zorgsector, gefinancierd door Orpea Groep. Dit jaar wil Buren advies en begeleiding van vastgoedfinancieringen verder uitbouwen en verwacht het kantoor ook bestuursrechtelijke expertise aan de dienstverlening toe te voegen.

Clifford Chance
Aantal vestigingen: 31
Hoofd vastgoedsectie: Liesbeth Buiter
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 24 (2020: 24)
Clifford Chance adviseerde eerder dit jaar onder meer Prologis bij de aankoop van vier
distributiecentra van KKR en Mirastar. Verder stond het kantoor afgelopen jaar investeringsmaatschappij Orange Capital Partners bij, onder meer bij de aankoop van een woningportefeuille van Wonam en van een voormalig kantoorpand waarin een appartementencomplex komt. Ook NorthWest Healthcare Properties (NWI) schakelde Clifford Chance in, bij transacties in zorgvastgoed. Het kantoor verwacht veel van juridische technologie. Zo adviseerde het onlangs een internationaal vastgoedinvesteringsfonds bij het volledig automatiseren van zijn huurovereenkomsten. Een andere verwachting is dat de financieringsstructuren nog complexer worden, met een mix van banklening, debt-fondsen en verzekeraars.

CMS
Aantal vestigingen: 78, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Hein van der Meer
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 56 (2020: 52)
CMS begeleidde vorig jaar de Koreaanse koper Hana Alternative Asset Management en Warburg-HIH Invest Real Estate bij de complexe herstructurering en levering van Edge Amsterdam West (transactiewaarde € 250 mln). Verder adviseerde het kantoor ontwikkelaar Synchroon bij het project Brisk in ontwikkelgebied Amstel III, de herontwikkeling van een bestaand gebouwencomplex tot onder meer woningen. Dit jaar was CMS betrokken bij de verkoop van Nederlandse distributiecentra door Mirastar en KKR aan belegger Prologis. In de vastgoedmarkt verandert de behoefte aan juridische dienstverlening, constateert CMS. Het kantoor wil daarop inspelen. Daarbij spelen thema’s als duurzaamheid, risicobeperking, earn-outs en de verhoging van de overdrachtsbelasting.

Corten De Geer Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 9 (2020: 9)
Corten De Geer Advocaten is vooral actief in erfpachtrecht (goed voor bijna 37% van de vastgoedomzet in 2021) en ruimtelijke ordening en milieu (bijna 25%). Zo adviseerde het kantoor Zadelhoff Beheer en Nijkerk Holding vorig jaar over erfpacht bij de ontwikkeling van een nieuw gebouw voor de Nationale Balletacademie aan de Nicolaas Tetterodestraat in Amsterdam. Verder adviseerde Corten De Geer over omgevingsrecht bij de projecten Knooppunt De Nieuwe Meer en Tunnel Zuidas voor het programma Zuidasdok. De uitdaging voor 2022? Kunnen blijven voldoen aan de vele verzoeken om bijstand, aldus het kantoor in Amsterdam-Noord.

De Brauw Blackstone Westbroek
Aantal vestigingen: 7, waarvan 1 in Nederland
Aangesloten bij: Best Friends
Hoofd vastgoedsectie: Mark Rebergen
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 7 (2020: 8)
Nauwe samenwerking tussen de verschillende juridische vakgebieden wordt steeds belangrijker, verwacht De Brauw Blackstone Westbroek. Bijvoorbeeld bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Vorig jaar adviseerde het kantoor met een multi-disciplinair team bij de verkoop van vries- en koelhuizenuitbater Kloosterboer Groep aan Lineage Logistics, inclusief strategische vastgoedlocaties in de havens van Zeeland en Groningen en in Rotterdam. Verder adviseerde het kantoor onder meer Bouwinvest bij de verkoop van een grote winkelportefeuille en FrieslandCampina bij de ontmanteling en verkoop van zijn voormalige kaasproductielocatie in Rijkevoort. Het aantrekken van nieuwe kandidaat-notarissen is dit jaar een van de uitdagingen voor De Brauw.

Dentons
Aantal vestigingen: 205, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Dirk-Jan Gondrie
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 71 (2020: 73)
Dentons adviseerde vorig jaar CTP bij de aankoop van Amsterdam Logistic Cityhub (€ 307 mln netto) van verkopers Wim Beelen en Paul Vermaat. Verder adviseerde het kantoor onder andere Union Investment bij de aankoop van multifunctioneel vastgoedproject De Puls aan de Zuidas. Ook begeleidde het kantoor Savills Investment Management bij de verkoop van een portefeuille van Nederlandse en Duitse logistieke panden (Project Lime) aan de Canadese REIT Granite (€ 195 mln). Dentons verwacht dit jaar verdere uitbreiding van de fiscale vastgoedpraktijk en de vastgoedtransactiepraktijk. Verder investeert het kantoor in de ontwikkeling van ESG-gerelateerde dienstverlening.

Dirkzwager Legal & Tax
Aantal vestigingen: 2
Aangesloten bij: Telfa en USLaw
Hoofd vastgoedsectie: Robert Rijpstra (advocaat), Anouk Bisseling (notaris) en Gerton Rademaker (fiscalist)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 50 (2020: 53)
Vorig jaar adviseerde Dirkzwager onder meer voetbalclub Willem II bij de aankoop van het Tilburgse Koning Willem II-stadion. Begin dit jaar verscheen onder leiding van Dirkzwager de Modelovereenkomst Conceptueel Bouwen, die moet bijdragen aan de versnelling van de bouwopgave. Verder begeleidde het fiscale team een projectontwikkelaar bij de uitspraak over zijn btw-positie bij de overdracht van 77 verhuurde woonappartementen aan een belegger. Dirkzwager ziet het belang van de fiscale structurering van vastgoedtransacties toenemen, nu de marges onder druk staan door de hogere bouwkosten en meer regelgeving. Dit zal volgens het kantoor de samenwerking versterken tussen de secties vastgoed, banking & finance, de fiscalisten en het notariaat.

DLA Piper
Aantal vestigingen: 90+, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Leen van der Marel
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 45
DLA Piper adviseerde de afgelopen tijd Aviva Investors over acquisities van kantoorvastgoed, waaronder FOZ Building aan de Amsterdamse Zuidas en Vondel Portfolio in Buitenveldert. Ook adviseerde het kantoor RED Company bij grootschalige (her)ontwikkelingsprojecten, zoals het Codrico-terrein en Floating Office, een drijvend kantoorpand in Rotterdam. Verder begeleidt het kantoor onder meer een multinational bij een sale-and-lease-back transactie van logistieke objecten in zes Europese landen. DLA Piper wil dit jaar documentatie en due diligence verder digitaliseren. Verder verwacht het kantoor dat de dienstverlening in nieuwe verblijfs- en huisvestingsconcepten en in logistiek toeneemt. Ook voorziet het kantoor meer werk in procederen en in ‘distressed assets’ plus herfinancieringen.

Eversheds Sutherland
Aantal vestigingen: 74, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Natascha Geraedts
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 13
Met zijn duurzame energiepraktijk stond Eversheds Sutherland vorig jaar onder meer Norges Bank Investment Management bij, bij de acquisitie van een 50%-belang in de offshore windparken Borssele 1 & 2 (waarde van de transactie: bijna € 1,38 mrd). Verder adviseerde het kantoor CyrusOne bij de ontwikkeling van zijn datacenter in Haarlemmermeer. Ook begeleidde het Starz Real Estate bij de herfinanciering van de Spring’s Union Street-kantoorportefeuille, bestaand uit acht grote Nederlandse kantoren. Eversheds Sutherland adviseert over alle vastgoedrechtelijke aspecten, met uitzondering van fiscaal recht. Klimaatverandering ziet het kantoor nu als de grote uitdaging, met de verduurzaming van vastgoed en het stikstofbeleid.

Fisherman Huurrecht Advocaten
Aantal vestigingen: 2
Hoofd vastgoedsectie: Michel Visser
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 9 (2020: 8)
Fisherman Huurrecht Advocaten is vooral actief in het huurrecht (ongeveer 65% van de vastgoedomzet). Transacties (aan- en verkoop) waren afgelopen jaar goed voor de resterende omzet. Fisherman was betrokken bij meerdere transacties gericht op de aankoop, verkoop en de due diligence van enkele woningportefeuilles en winkelportefeuilles. De gemiddelde transactiesom bedroeg € 10 à € 50 mln. In totaal groeide de omzet van het kantoor met meer dan 25%. Als grootste uitdaging voor 2022 ziet Fisherman de plannen van minister Hugo de Jonge, die volgens het kantoor de belegger te veel beperkingen opleggen.

Florent
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Jurjen Tuinman
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 6 (2020: 6)
Florent was vorig jaar nog druk met de afwikkeling van het faillissement van FNG Groep. Onder andere 250 huurovereenkomsten voor de winkels van Miss Etam, Claudia Sträter, Steps en Expresso zijn door het vastgoedteam beëindigd (of overgedragen) en opgeleverd. Daarnaast was het kantoor onder meer betrokken bij de verkoop van de Timmerwerkplaats in Amsterdam-Noord door Millten-Harvest. Florent adviseerde woningcorporatie De Key bij het beëindigen van de campuscontracten van 250 studenten in Diemen. Dit jaar wil het kantoor het team versterken met een vastgoedpartner die zich focust op transacties. Als belangrijkste uitdaging ziet Florent de transitie van thuiswerken naar de combinatie van thuis en op kantoor werken.

Fort Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Act Legal en Abacus
Partners vastgoedsectie: Pieter Twaalfhoven, Katinka Verdurmen, Jodit de Bruin, Dirk van den Berg, Mirre Vermeer
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 20 (2020: 16)
Met vier vastgoedjuristen erbij is Fort Advocaten vorig jaar flink gegroeid. Een greep uit de transacties waarbij het kantoor adviseerde: de verkoop van een logistieke portefeuille van EQT Exeter Property Group, de aankoop van zes vastgoedobjecten voor Nola Investments en de aankoop van het Ceres Portfolio voor Blauwdruk Investeringen. Dit jaar verwacht Fort uitbreiding van het team op het gebied van bouwrecht. Het kantoor wil zijn positie in vastgoedtransacties verder versterken.

Freshfields Bruckhaus Deringer
Aantal vestigingen: 28
Hoofd vastgoedsectie: Thijs Flokstra (notaris) en Harald Spruit (advocaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 17 (2020: 17)
Freshfields Bruckhaus Deringer adviseerde vorig jaar fondsen van Oaktree Capital Management bij de verwerving van de onroerendgoedactiva van de High Tech Campus Eindhoven, verkocht door investeerder Marcel Boekhoorn. Daarnaast begeleidde Freshfields onder meer Macquarie’s nieuwe wereldwijde vastgoedfonds bij de aankoop van een 43,75%-belang in Edge Real Estate en bij hun voorgenomen strategische samenwerking. Ook adviseerde het kantoor GIC en APG bij de acquisitie van een belang in The Student Hotel, nog onder voorbehoud van goedkeuring van de regelgevende instanties. De behoefte aan duurzamer gebouwen zal dit jaar leiden tot meer werk voor het vastgoedteam, verwacht Freshfields.

Greenberg Traurig
Aantal vestigingen: 43, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: David van Dijk
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 44 (2020: 36)
Greenberg Traurig begeleidde dit jaar Union Investment Institutional Property en Garbe Industrial Real Estate bij de acquisitie van een logistieke ontwikkeling in Rotterdam Pernis. Verder adviseerde het kantoor Tritax EuroBox bij de aankoop van een logistiek complex in Roosendaal van Logistics Capital Partners (voor € 144,6 mln). Ook heeft het kantoor Tristan Capital Partners bijgestaan bij de aankoop van het QO Hotel in Amsterdam van Invesco Real Estate (€ 92,1 mln). Greenberg Traurig verwacht de komende tijd vaker te adviseren over duurzaamheid en ESG. Daarom is het kantoor gestart met een ESG Academy voor de Europese kantoren.

Hartman
Aantal vestigingen: 1
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 21 (2020: 20)

Hemwood
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Gijs Heutink
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 14 (2020: 14)
Hemwood voegde per 1 september dit jaar een notarieel team toe, met vier nieuwe collega’s. Voortaan kan het kantoor transacties en gebiedsontwikkelingen volledig begeleiden. Hemwood begeleidde Montea, onder meer bij de aankoop van diverse logistieke objecten en het sluiten van ontwikkelingsovereenkomsten. De totale transactiewaarde bedroeg in 2021 ongeveer € 150 mln. Daarnaast was Hemwood betrokken bij de herontwikkeling van Kavel 15, onderdeel van de Johan Cruijff Arena-area in Amsterdam. In Haarlem adviseerde het kantoor bij de herontwikkeling van bedrijven- en industriezone Spoorzone West en het Stephenson-gebied in de binnenstad, voor Ontwikkelcombinatie Spoorzone West (HBB Groep en Hoorne Vastgoed).

Holdinga Matthijssen Kraak Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Arnoud Matthijssen
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 11)
Holdinga Matthijssen Kraak Notarissen begeleidde Blauwdruk Investeringen bij de aankoop van meerdere winkelcentra in Nederland (omvang € 100 mln). Daarnaast heeft het kantoor aankopen en (her)ontwikkelingen door Boelens de Gruyter begeleid, waaronder het project Amadeiro en het kantorencomplex Hambakenwetering 2 in Den Bosch. Verder stond Holdinga onder meer Orange Capital Partners bij. Het ging om de aankoop van woningportfolio’s, waaronder het nieuwbouwproject MB30 in Amsterdam-West. Het kantoor wil zijn onroerendgoedpraktijk gestaag uitbreiden. De verwachting is dat transactiestructuren complexer worden. De verhoging van de overdrachtsbelasting leidt nu al tot een omslag van stenen- naar aandelentransacties, merkt het kantoor.

Houthoff
Aantal vestigingen: 5, waarvan 2 in Nederland
Aangesloten bij: Lex Mundi
Hoofd vastgoedsectie: Herman Lohman, Jan Cees Kuiken, Lucas Louwerier, Dolf de Jong
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 80 (2020: 88)
Houthoff adviseerde de afgelopen tijd Stichting Vestia bij een leningenruil met 235 andere woningcorporaties, volgens het kantoor de meest complexe financiële herstructurering ooit. Verder begeleidde Houthoff CTP, onder meer bij CTPark Rotterdam en bij grootschalige grondaankopen in Waalwijk. Houthoff adviseerde ook verschillende consortia potentiële kopers bij de aankoop van het ABN Amro-hoofdkantoor in Amsterdam. Houthoff ziet vele uitdagingen voor 2022, zoals wet- en regelgeving, milieueisen, personeelstekort, stijging van de bouwkosten en de woningbouwopgave. Door stijgende rentes en inflatie worden ontwikkelingen en beleggingen volgens het kantoor minder rendabel, wat taxatiewaardes nadelig beïnvloedt.

HVG Law
Aantal vestigingen: 5
Aangesloten bij: EY Tax, Global EY Law
Hoofd vastgoedsectie: Sander van Leeuwen (advocatuur) en Jan Hein Copijn (notariaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 10 (2020: 11)
HVG Law, onderdeel van het Global EY Law-netwerk, heeft supermarktketen Coop vorig jaar geadviseerd bij de fusie met Plus. Daarnaast adviseerde het kantoor Coop/Plus bij het nieuw te realiseren distributiecentrum in Deventer. Ook begeleidde HVG Law een klant in het zorgvastgoed bij de financiering van het vastgoed (€ 250 mln). Bij deze transacties werden klanten juridisch bijgestaan door HVG Law en fiscaal en commercieel begeleid door specialisten van EY. HVG Law ziet een toenemende vraag naar het efficiënter inrichten van juridische en contractgerelateerde processen. Ook voor vastgoedpartijen is dat volgens het kantoor relevant, vooral bij het beheer van diverse contracten.

Kennedy Van der Laan
Aantal vestigingen: 2
Aangesloten bij: TerraLex
Hoofd vastgoedsectie: Nico Jacobs
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 12 (2020: 12)
Kennedy Van der Laan begeleidde dit jaar de aankoop van Fort Penningsveer in Haarlemmerliede aan een Amsterdamse cultureel ondernemer. Verder stond KVDL onder meer projectontwikkelaar Vink Bouw terzijde bij de ontwikkeling van het project Republica in Amsterdam-Noord en bij de verhuur van het hoteldeel aan BOB W. Hospitality blijft een speerpunt, blijkt ook uit de bijstand aan de Duitse hotelketen HR Group. Het ging daarbij om de huur en franchise van het door Foruminvest te ontwikkelen hotel in Rotterdam, onder de vlag Ibis Styles. Ook begeleidde het kantoor de Duitse hotelgroep A&O Hotels en Hostels bij de huur van een nieuw hotel in Rotterdam.

KienhuisHoving Advocaten en Notarissen
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Ecovis, Diro
Hoofd vastgoedsectie: Robert de Vries (advocatuur) en Pieter Schut (notariaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 18 (2020: 17)
KienhuisHoving Advocaten en Notarissen, gevestigd in Enschede en Utrecht, adviseerde vorig jaar bij de herontwikkeling van het oude postkantoor in Enschede tot een bioscoop, horeca, kantoren en woningen. Verder adviseerde het kantoor onder meer bij de ontwikkeling van het nieuwe Van der Valk-hotel Delft A4 en van nieuwbouwwijk De Laares in Enschede. Uitdagingen voor dit jaar zijn het aantrekken van goed gekwalificeerde mensen en de aankomende recessie in combinatie met hoge materiaalprijzen en de stijgende hypotheekrente. KienhuisHoving constateert al dat projecten niet doorgaan, vooral door de stijgende kosten en hypotheekrente.

Labré Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Warwick Legal Network
Hoofd vastgoedsectie: Tim Boer en Ramon Ridder
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 7 (2020: 7)
Labré Advocaten uit Amsterdam adviseert veel over huurrecht. Zo assisteerde het kantoor de plasticvrije bezorgdienst Pieter Pot bij het sluiten van een huurovereenkomst voor 8720 m² bedrijfsruimte in Rotterdam. Verder begeleidde Labré onder meer een belegger bij de aankoop van 33 appartementen in een wooncomplex in Bilthoven (koopsom ruim € 3,8 mln). Ook was het kantoor betrokken bij de verkoop van The Albus Hotel in het centrum van Amsterdam. Goede mensen aantrekken in verband met groei, dat ziet Labré Advocaten als dé uitdaging voor 2022.

Lexence Advocaten & Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Meritas
Hoofd vastgoedsectie: Bas Martens
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 37 (2020: 36)
Lexence werkt voornamelijk voor nationale en internationale vastgoedbeleggers. Zo heeft het kantoor Supermarktfonds.nl het afgelopen jaar geadviseerd bij de aankoop van zeven winkelcentra en losse supermarkten, met een aankoopvolume van meer dan € 100 mln. Daarnaast heeft Lexence de Deense winkelketen Jysk geadviseerd bij de aankoop en ontwikkeling van een logistiek centrum van 25 hectare in Lelystad. Met de ontwikkeling is meer dan € 300 mln gemoeid, aldus Lexence. Het team werd afgelopen jaar uitgebreid met twee notarissen.

Loyens & Loeff
Aantal vestigingen: 11
Hoofd vastgoedsectie: Lonne Rooseboom
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 78 (2020: 75)
Loyens & Loeff adviseerde vorig jaar ABN Amro bij de verkoop van het hoofdkantoor. De transactie verliep via een gecontroleerd veilingproces, ontworpen door Loyens & Loeff, en is volgens het kantoor de grootste single asset-kantoortransactie ooit in Nederland. Loyens & Loeff adviseert ook bij de herontwikkeling van het nieuwe hoofdkantoor van de bank. Verder begeleidde het kantoor investeerder Somerset bij de aankoop van 41 supermarkten, eigendom van Supermarkt Vastgoed FGR en verhuurd aan Ahold en Coop. Ook adviseerde het kantoor AXA Investment Management bij de aankoop van zowel een nieuwbouwwoningcomplex in het Haagse Binck City Park als van een nieuw logistiek complex voor Hello World in het Schiphol Trade Park in Hoofddorp.

NautaDutilh
Aantal vestigingen: 6
Hoofd vastgoedsectie: Kees Koetsier
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 29 (2020: 30)
NautaDutilh was vorig jaar onder meer betrokken bij de verkoop van vier Klasse 1-opslagtanks in de haven van Rotterdam, door Gunvor Petroleum Rotterdam en Stargate Oil Terminal aan Global Energy Storage. Verder begeleidde NautaDutilh de financiering van de aankoop en herontwikkeling van het Amsterdamse Telegraaf-gebouw door een joint venture van Angelo Gordon en APF. Het kantoor adviseerde Edmond de Rothschild REIM, een Duits debt-fonds dat zijn eerste financiering in Nederland verstrekte. Ook was NautaDutilh betrokken bij ontwikkelingen van Neste Oyj in het Rotterdamse havengebied. Als uitdaging voor dit jaar ziet NautaDutilh het anticiperen op zaken als inflatie, renteontwikkelingen en (mogelijke) wijzigingen in wet- en regelgeving.
 
NewGround Law
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Anne-Marie Klijn, Cynthia de Witt Wijnen, Charles van Rijckevorsel, André Gaastra en Erwin Noordover
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 23 (2020: 20)
NewGround Law assisteerde vorig jaar Aviva Investors Real Estate France bij de aankoop (€ 34 mln) van het hoofdkantoor van Fabory Global in Tilburg. Verkoper was Fabory Real Estate. Verder adviseerde het kantoor onder meer Deka Immobilien Investment bij de aankoop (€ 65 mln) van het kantoor- en winkelcomplex Sijthoff City in Den Haag, verkocht door belegger Marathon. Op dit moment begeleidt NewGround Law ontwikkelaar Edge Technologies bij de herontwikkeling en uitbreiding van het hoofdkantoor van ABN Amro. In 2021 versterkte Erwin Noordover het team, met zijn focus op cleantech en (hernieuwbare) energie. Dit jaar wil het kantoor mogelijk de expertise in vastgoedfinanciering en fiscaliteit uitbreiden.

NexaVelo Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Rien Braakman
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 8
Terugblikkend op het voorgaande jaar houdt NexaVelo Advocaten uit Utrecht het algemeen. Het kantoor was betrokken bij de aankoop van een portefeuille met zorgvastgoed. Verder adviseerde NexaVelo Advocaten onder meer bij de ontwikkeling van een grootschalig woningbouwproject en bij een participatie in een bouwgerelateerd bedrijf. Dit jaar wil het kantoor de dienstverlening op het gebied van duurzaamheid en energie intensiveren. Uitdagingen voor de nabije toekomst ziet NexaVelo Advocaten ook, zoals de woningopgave, disruptie en de energiecrisis, het tekort aan materialen en prijsstijgingen.

Osborne Clarke
Aantal vestigingen: 26
Hoofd vastgoedsectie: Bas Beenen
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 16 (2020: 15)
Osborne Clarke adviseert onder meer bij binnenstedelijke (her)ontwikkelingen. Zo begeleidde het kantoor een joint venture van Amvest en Synchroon bij de ontwikkeling van ongeveer 400 woningen in het centrum van Den Haag. Ook adviseerde het Boelens de Gruyter bij de herontwikkeling van het Fashion House-complex naar OKU House, en de verkoop van de woningen aan Syntrus Achmea en Stadgenoot. Verder begeleidde het kantoor onder meer Garbe bij de acquisitie van de nieuwbouwontwikkeling Ivy, een project van BLVG Ontwikkeling. Osborne Clarke heeft het druk met verduurzamingsprojecten en de juridische structurering van energiesystemen voor nieuwbouwprojecten, en verwacht dit onderdeel verder uit te bouwen. Daartoe moet het team groeien, dé uitdaging voor 2022.

Pharos Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Matthijs Niermeijer, Björn de Smit, Klaas Luijten en Jan Hein Meerburg
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 8 (2020: 8)
Een greep uit de projecten van Pharos: bij de ontwikkeling van Nieuw Kijkduin (waarde meer dan € 100 mln) in Den Haag treedt het kantoor op voor ontwikkelaar Fred. Verder voerde Pharos een ICC-arbitrageprocedure over gebreken aan een losinstallatie in de haven van Auckland (Nieuw-Zeeland) voor een Nederlandse aannemer tegen een Nieuw-Zeelandse opdrachtgever. Ook stond Pharos twee Amsterdamse VvE’s met een lekkende kelderbak bij (in de Houthavens). Krapte op de arbeidsmarkt zal de komende tijd gevolgen hebben voor de doorgang en de omlooptijd van projecten, voorziet Pharos. Het kantoor verwacht veel vragen over het vereiste minimale energielabel C per 1 januari 2023.

Ploum, Rotterdam Law Firm
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Anton van den Heuvel
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 26 (2020: 25)
Ploum adviseert veel partijen in logistiek vastgoed. Zo begeleidde het kantoor Wayland Real Estate bij de verhuur en verkoop van logistieke distributiecentra, zoals DC De Burght en DC A12. Verder adviseerde het onder meer Joulz bij de realisatie van een volledig energie-zelfvoorzienend distributiecentrum bij Schiphol Trade Park in Hoofddorp. Aan de verkoperszijde adviseerde Ploum bij de verkoop van het logistieke pand Wrist Klevenberg Shipping Center (11.770 m²) aan Delin Property’s Dutch Logistics Fund. Voor de komende jaren is het volgens het kantoor een grote uitdaging om genoeg geschikte logistieke panden te kunnen ontwikkelen om aan de marktvraag te voldoen, zeker gezien de maatschappelijke bezwaren tegen verdozing en netcongestie.

Pot Jonker Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Netlaw
Hoofd vastgoedsectie: Pieter Nabben
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 8 (2020: 7)
Bij project Crailo in Noord-Holland (gebiedsontwikkeling met 500 woningen) begeleidde Pot Jonker Advocaten de drie betrokken gemeenten in de bestemmingsplanprocedure. Verder stond het kantoor bij project Zaanstad Kreekrijk (gebiedsontwikkeling met 900 woningen) de ontwikkelcombinatie bij. Ook was Pot Jonker Advocaten betrokken bij gebiedsontwikkeling Hydepark in Hoofddorp (met 3000 woningen): het kantoor adviseerde de gemeente bij het sluiten van overeenkomsten met ontwikkelende partijen. Met de komst van collega Cathelijne Otte begin dit jaar bouwt het kantoor de commerciële huurrechtpraktijk verder uit. Ook voor Pot Jonker Advocaten is het vinden van goede nieuwe advocaat-medewerkers de grote uitdaging.

QGM (Quist Geuze Meijeren)
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: David Meijeren
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 5 (2020: 3)
QGM adviseerde Palmira Capital Partners bij de aankoop van een distributiecentrum voor zijn European Core Logistics Fund, met een waarde van € 25,74 mln. Ook heeft QGM deze partij notarieel bijgestaan bij de aankoop van een distributiecentrum in Dronten. Het kantoor begeleidde daarnaast onder meer Forum Estates bij de aankoop van al het vastgoed van Volkerstede Vastgoed CV, een Sectie 5-fonds. QGM adviseert ook Aedifica bij al zijn investeringen in Nederland. Het Amsterdamse kantoor verwacht dit jaar te groeien op het gebied van projectontwikkeling, energieprojecten en duurzaamheid, dankzij de recente komst van Sabine Baegen (voorheen Hermans & Schuttevaer) en Joris van de Bunt (Loyens & Loeff).

RechtStaete Vastgoedadvocaten & Belastingadviseurs
Aantal vestigingen: 1
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 10)
Fiscaal vastgoedadvies is de grootste activiteit van RechtStaete Vastgoedadvocaten & Belastingadviseurs, goed voor ongeveer 65% van de omzet. In 2022 is een aantal advocaten het kantoor komen versterken. Mogelijk zal dit leiden tot nieuwe dienstverlening, aldus het kantoor. Wat betreft voorbeeldprojecten houdt RechtStaete het algemeen. Het kantoor was betrokken bij de aankoop van een ‘omvangrijke Nederlandse retailportefeuille’. Ook adviseerde het kantoor zowel fiscaal als juridisch bij de aan- en verkoop van diverse logistieke ontwikkelingen via aandelentransacties. Verder zorgde RechtStaete voor de fiscale begeleiding van de aankoop en herontwikkeling van toekomstige locaties voor woningbouw.

Rutgers & Posch
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Globalaw, Pecs
Hoofd vastgoedsectie: Vasco Hoving
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 3 (2020: 10)
Rutgers & Posch adviseert vooral over financiering, goed voor ongeveer 80% van de vastgoedomzet. Zo adviseerde het kantoor bij een logistieke havenfinanciering met vastgoedobjecten in België en in Nederland voor de havengroep CLdN (waarde € 320 mln). Ook trad het kantoor op voor een Luxemburgs fonds als koper bij een biedproces. Hierbij ging het om een deel van de portfolio van QPark, met gelieerde vastgoedfinanciering (waarde ongeveer € 80 mln, bankfinanciering € 14 mln). Verder begeleidde Rutgers & Posch onder meer direct lender-platform Coral Capital bij een warehouse-financiering. Rutgers & Posch verwacht het team, dat vorig jaar flink slonk, dit jaar uit te breiden.

Sarfaty Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Michel Sarfaty, Thomas Hovers en Femke van der Heijden
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 4 (2020: 4)
Sarfaty Advocaten werkt voor private vastgoedondernemingen met portefeuilles in voornamelijk in Groot-Amsterdam en Groot-Rotterdam en doet vooral veel huurrecht. Een bijzondere vermelding verdient de advisering van De Jong Groep bij de ontwikkeling en realisatie van Valerius Amsterdam, de transformatie van de voormalig Valeriuskliniek naar ruime woonappartementen en hoogstaande lifestyleservices. Ook adviseerde het kantoor bij de verhuur van Heavens Hotel Hoorn, in de voormalige De Grote Kerk aldaar, en bij de verkoop van een perceel in het Houthavengebied te Amsterdam. Een belangrijke uitdaging voor 2022 noemt het kantoor hoe verhuurders van commerciële ruimtes omgaan met toepassing van contractueel overeengekomen indexeringen, nu de inflatie uitzonderlijke proporties aanneemt.

Schaap Advocaten Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: PLG International Lawyers/First Law International
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 10)
Schaap Advocaten Notarissen begeleidde DC Hazeldonk vorig jaar bij de verkoop van DC Treeport aan een fonds van Garbe. Het gaat om een logistiek centrum van ruim 70.000 m² op Business Centre Treeport in Rijsbergen. Ook adviseerde het kantoor een Duitse supermarktketen bij de huur van diverse logistieke centra in Nederland (> 300.000 m²) en een woningcorporatie bij de gebiedsontwikkeling in de Rotterdamse Tweebosbuurt. Het kantoor hielp Deutsche Hypo AG (Nord/LB) bij financieringen van Nederlands vastgoed (> € 300 mln). Corona en geopolitieke omstandigheden kunnen er dit jaar volgens Schaap toe leiden dat beleggers pas op de plaats maken, met gevolgen voor de transactiepraktijk.

Simmons & Simmons
Aantal vestigingen: 22, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Luc Cohen en Rob Hendriks
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 28
Investeerders, corporates en projectontwikkelaars zijn de belangrijkste cliënten van Simmons & Simmons. De afgelopen tijd adviseerde het van origine Britse kantoor DRC Savills over de financiering van het verkochte hoofdkantoor van ABN Amro. Daarnaast begeleidde Simmons & Simmons verkoper Audacia Capital bij de verkoop van het hoofdkantoor van Danone in Hoofddorp. De koper was AWR. Bij de verkoop van het Leidse hoofdkantoor van Heerema aan TPG Real Estate adviseerde het kantoor verkoper Arzan Wealth. Bij de sale-and-lease-back van het hoofdkantoor van technisch groothandel Wasco stond Simmons & Simmons de verkoper/huurder bij; de koper was Aviva.

Six Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Fabian Horsting
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 12 (2020: 11)
Six Advocaten adviseerde de afgelopen tijd onder meer bij het Marktkwartier Amsterdam, een joint venture van Ballast Nedam en VolkerWessels. Het gaat om de herontwikkeling van Food Court Amsterdam naar onder meer zo’n 1500 woningen. Verder is het kantoor betrokken bij ODE (Oosterdokseiland Ontwikkeling Amsterdam CV/Bouwfonds). Six adviseert BPD bij de ontwikkeling van kavel 5b/6, die onder meer het Booking.com-kantoor van 63.500 m² omvat en 7500 m² woonruimte. Daarnaast begeleidde het kantoor onder meer Amrâth Hotel & Restaurants bij het project Galaxy Tower aan het Utrechtse Jaarbeursplein. Dit jaar wil Six de dienstverlening versterken, met een focus op de klimaattransitie.

Stibbe
Aantal vestigingen: 5, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: David Orobio de Castro en Maarten de Bruin
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 32 (2020: 35)
Stibbe begeleidde de afgelopen tijd de gemeente Den Haag, woningstichting Staedion en Heijmans bij binnenstedelijke herstructurering. Verder adviseerde het kantoor Great Grey Investments Datacenter and EscherCloud, onder meer bij de aankoop van onroerend goed in Amsterdam Westpoort. Ook was Stibbe betrokken bij de aankoop en financiering van het Limburgse winkelcentrum Makado Beek door Mitiska REIM. Een ander voorbeeld is de begeleiding van de verdere uitbouw van de Nederlandse zorgvastgoedportefeuille van Aedifica. Naast duurzaamheid en het stikstofbeleid, ziet Stibbe als uitdaging voor dit jaar de fiscale structurering na Atad 1, 2 en 3 (de Europese Anti-Tax Avoidance Directive) en de invoering van conditionele bronbelasting.

Stijl Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Taco Hovius en Truke den Uyl-Slagter
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 12 (2020: 12)
Stijl Advocaten stond de afgelopen tijd de gemeente Eindhoven bij, onder meer bij de ontwikkeling van de Brainport Industrie Campus van 200 hectare. Het kantoor adviseerde daarnaast de gemeente Leeuwarden over het nieuwe voetbalstadion van Cambuur en de herinrichting van het omliggende WTC-gebied. Een andere cliënt is Dutch Housing Company, dat in ’s-Gravezande het woonproject Long Island ontwikkelt als onderdeel van Waelpark in het Westland. Stijl Advocaten wil zich inzetten om ‘cliënten door het woud aan regelgeving te loodsen’, verwijzend naar de grotere regeldruk op het gebied van duurzaamheid, gelijk speelveld (Didam-arrest) en andere (privaatrechtelijke) eisen van overheden.

Straatman Koster Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Wilfried Koster, Thijs Straatman, Joost Hoekstra en Marinda de Smidt
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 28 (2020: 25)
Straatman Koster is betrokken bij de ontwikkeling van Schiphol Trade Park, met recente gronduitgiftes voor logistieke ontwikkelingen, onder meer aan Delta, Intralox en Minerva. Verder begeleidde het kantoor de afgelopen tijd Omala (Lelystad, Almere en de provincie Flevoland) bij de ontwikkeling van bedrijvenpark Lelystad Airport Business Park, met gronduitgiftes aan onder meer Intospace en GLP. Straatman Koster adviseerde daarnaast de gemeente Rotterdam, stichting Gebiedsontwikkeling Aan de Maas en Feyenoord bij de gebiedsontwikkeling Feyenoord City. Het kantoor verwacht verdere groei, onder andere in logistiek, project- en gebiedsontwikkeling en omgevingsrecht. Met de komst van energierechtspecialist Marc Marcusse voorziet het kantoor ook een verdere groei van de energiepraktijk.

Taylor Wessing
Aantal vestigingen: 29, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Huub Stroom (notaris)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 15 (2020: 11)
Taylor Wessing meldt in 2021 een ruime omzetstijging te hebben geboekt dankzij vijf nieuwe advocaten op het Amsterdamse kantoor. Vorig jaar begeleidde het kantoor Edyn bij de aankoop van een Haags hotel van Accor. Ook adviseerde het bij de aankoop van parkeergarages in Vlaardingen en Den Haag door Holland Immo Group/Apcoa en Crossroads, van private beleggers. Verder stond Taylor Wessing onder meer Victory Group bij, bij de aankoop en transformatie van het ABN Amro-hoofdkantoor aan de Zuidas. Ook Taylor Wessing ziet het als uitdaging om in te spelen op veranderende marktomstandigheden.

TeekensKarstens Advocaten Notarissen
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Geneva Group International, Legal Network International, Law Europe International
Hoofd vastgoedsectie: Edward van Lent (advocatuur) en Wilbert Mooren (notariaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 14 (2020: 14)
Wat representatieve projecten betreft, houdt TeekensKarstens het kort. Voorbeelden van transacties die het kantoor de afgelopen tijd begeleidde: de verkoop van een kantoor-/laboratoriumgebouw (sale-and-lease-back) aan een belegger, woningaankopen door diverse woningcorporaties en nieuwbouwprojecten in Leiden, Rotterdam, Duin- en Bollenstreek en Alphen aan den Rijn. Dit jaar wil TeekensKarstens de dienstverlening uitbreiden met een onteigeningspraktijk. Groei van het kantoor ziet TeekensKarstens als een van de uitdagingen voor dit jaar, net als samenwerkingsvormen en belemmeringen bij gebiedsontwikkelingen, digitalisering en kennisoverdracht over de Omgevingswet en de energietransitie.

Van der Feltz Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Marc Houweling en Willem van der Werf
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 22 (2020: 22)
Van der Feltz richt zich op de marktsectoren bouw en vastgoed, energie, industrie en overheid, en vooral op het gebied van ontwikkeling en realisatie van duurzame gebiedsontwikkelingsprojecten. Als opvallende transactie noemt het kantoor de sale & lease-back transactie van de Europese productiefaciliteit van een fabrikant van auto-onderdelen voor Crescendo Real Estate Advisors. Ook was het kantoor betrokken bij de onteigening van Shurgard Europe ten behoeve van het project Feyenoord City. In Rijswijk deed Van der Feltz de juridische begeleiding en het juridische contractmanagement voor het Huis van de Stad, dat op de plek van oude stadhuis moet komen.

Van Doorne
Aantal vestigingen: 2, waarvan 1 in Nederland
Aangesloten bij: World Services Group
Hoofd vastgoedsectie: Annerie Ploumen (notaris) en Ariën van Heesen (notaris)
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 49 (2020: 49)
Van Doorne beoogt verdere groei van de vastgoedpraktijk. Zo stapte vorig jaar Daan Horsthuis met zijn team van Houthoff over naar Van Doorne, ter uitbreiding van de vastgoedfondsenpraktijk. Bedoeling is de verschillende specialismen dit jaar verder te integreren. Van Doorne adviseert onder meer bij herontwikkelingsproject Hyde Park in Hoofddorp, dat voorziet in 4000 woningen (waarde transactie € 350 mln). Verder begeleidde Van Doorne vorig jaar een Italiaans pensioenfonds, bij de fondsstructurering en acquisitie van een portefeuille met parkeergarages (waarde € 250 mln). Vanaf begin dit jaar adviseert het kantoor Waarborgfonds Sociale Woningbouw bij de herstructurering en opsplitsing van woningcorporatie Vestia.

Vangoud Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Claes van Deutekom
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 13 (2020: 13)
Vangoud Advocaten uit Arnhem adviseerde de afgelopen tijd de ontwikkelaar van de nieuwe woonwijk Bentwijck in Benthuizen (gemeente Alphen aan den Rijn) over de ruimtelijke ordeningsprocedure, om de bouw van 200 woningen mogelijk te maken. Verder begeleidde het kantoor onder meer de ontwikkelaar van woontoren de Hofbadtoren in Den Haag over de omgevingsvergunning. Het gaat om de bouw van een appartementencomplex met 162 sociale huurwoningen. Ook adviseerde Vangoud Advocaten de ontwikkelaar van Groenewoud, een grootschalige gebiedsontwikkeling met 1500 woningen in de gemeente Utrecht. De grote uitdaging is ook voor Vangoud om de komende tijd nieuwe advocaten aan te trekken.

VBC Notarissen
Aantal vestigingen: 2
Hoofd vastgoedsectie: Jeroen Veenhof
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 11 (2020: 10)
VBC Notarissen wil de advisering naast de huidige notariële dienstverlening uitbreiden, zodat het kantoor bij meer (onderhandeling)fases van projecten kan optreden. De afgelopen tijd adviseerde VBC onder meer een verkoper bij de sale-and-lease-back van zijn distributielocaties in Rotterdam aan Urbz Capital. Verder begeleidde het kantoor Sunvest bij de vestiging van eigendomsrechten en zekerheden voor internationale financiers van zonneparken. Ook adviseerde het bij de acquisitie van locaties met logistieke en licht industriële functies voor Edmond de Rothschild REIM. Het kantoor verwacht een ‘zeer mooi jaar’, al stemmen regelgeving en fiscale wetgeving het kantoor somber over de ontwikkeling van woningen en belegging in kantoorpanden.

VBTM Advocaten
Aantal vestigingen: 3
Hoofd vastgoedsectie: Pieter Kok
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 23 (2020: 22)
VBTM Advocaten werkt vooral voor woningcorporaties. Ruim de helft van de vastgoedomzet bestaat dan ook uit advisering over huurrecht bij woonruimte. In 2021 was VBTM onder andere betrokken bij de Tweebosbuurt in Rotterdam. Ook adviseerde het kantoor bij projectontwikkeling en woningbouw, met als voorbeeld een project in Den Haag met ongeveer 2000 woningen. Het kantoor is ook actief in duurzaamheid en adviseerde onder meer bij de totstandkoming van warmtenetten in Gorkum, Drechtsteden en Nijmegen. Als uitdaging voor dit jaar ziet het kantoor de stijgende inflatie, hogere kosten en het op peil houden van de omzet en de winst.

Weebers Vastgoed Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Onno Tacoma, Angélique Claassen, Caroline Weebers en Bart Poort
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 12 (2020: 13)
Weebers wil dit jaar de dienstverlening in energie, duurzaamheid en transacties uitbreiden. Duurzaamheid speelde een rol bij het Rotterdamse project Sawa. Weebers begeleidde de aankoop van 70 appartementen voor Focus Real Estate in dit nieuw te bouwen, volledig houten appartementencomplex. Verder was het Eindhovense kantoor betrokken bij de beleggingsverkoop van twee Limburgse zorgcomplexen in ontwikkeling, door Focus Real Estate aan het Belgische beleggingsfonds Triginta. Ook adviseerde Weebers onder meer woonstichting Woningbelang uit Valkenswaard bij de overname van 385 woningen in Bergeijk van Vestia. Schaarste in de bouw en druk op de woningmarkt vergen volgens het kantoor grote inspanningen om de risico’s beheersbaar te houden.

Westport Notarissen
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Nico Notarissen
Hoofd vastgoedsectie: Wim de Jong/Arjan Verrijp/Stephan de Witte
Aantal vastgoedjuristen eind 2021: 12 (2020: 10)
Westport Notarissen adviseert projectontwikkelaars, beleggers en particuliere kopers. Enkele voorbeeldprojecten: bij de uitbreiding van het Rotterdamse winkelcentrum Zuidplein verzorgde het kantoor de goederenrechtelijke structurering. Daarnaast was Westport betrokken bij het houten appartementencomplex Sawa en bij de goederenrechtelijke structurering van De Kuil. Dit Rotterdamse nieuwbouwproject omvat onder meer 232 nieuwe appartementen en eengezinswoningen. De komende tijd wil het kantoor BIM Legal verder uitbreiden, de online 3D-weergave van juridische informatie van nieuwbouwwoningen, in samenwerking met BPD Bouwfonds Gebiedsontwikkeling en Hermans & Schuttevaer. Ook voor Westport blijft goed gekwalificeerde medewerkers werven en behouden de grote uitdaging.